Κάποια στιγμή ένας θερμός αέρας άρχισε να σβήνει ένα ένα τα κεράκια στο μανουάλι μπροστά στην εικόνα της Μεταμορφώσεως. Μερικές φλόγες έσβηναν μετά από σκληρή μάχη, κι άλλες με το πρώτο φύσημα. Η εικόνα αυτή με πήγε στην ανθρώπινη ζωή, τη φθαρτή και ευάλωτη, όπου η υπερηφάνεια για τα κεκτημένα έχει τη δύναμη και διάρκεια του ονείρου. Τα πάντα σβήνουν, καίγονται, πέφτουν εν ριπή οφθαλμού.
Σήμερα όμως, ημέρα της Μεταμορφώσεως, γιορτάζουμε ένα φως που δεν σβήνει. Το άκτιστο φως του Θεού, το οποίο ο Χριστός φανέρωσε ενώπιον των έκθαμβων μαθητών. Δεν ήταν ο άσαρκος Θεός που έκανε ορατή τη δόξα και θεότητά Του. Η λαμπρότητα αυτή ήταν κρυμμένη σε σώμα ανθρώπινο, το σώμα του Χριστού, που ήταν εξ αρχής ενωμένο με το πλήρωμα της θεότητας και έλαμψε όπως ο ήλιος. Έτσι, δεν μεταμορφώθηκε ο Χριστός σε κάτι που δεν ήταν προηγουμένως. Ήταν μάλλον οι μαθητές, και δυνάμει όλοι εμείς, που απόκτησαν μάτια και αισθήσεις ικανές να δουν την αθέατη μορφή.
Αυτό που συνέβη στο όρος δεν ήταν απλώς ένα θαύμα και όραμα, ένα αξιομνημόνευτο γεγονός — ο Χριστός δεν μας προσφέρει εντυπωσιακές διηγήσεις ή ένα κοινό μύθο για να πορευόμεθα. Μας αφήνει προίκα την ίδια τη ζωή Του, το άκτιστο φως, που δεν είναι στοιχείο του κόσμου τούτου. Είναι μια εμπειρία συνεχόμενη, που κλείνει μέσα της την καταγωγή και τον προορισμό μας, την κλήση μας, η οποία δεν είναι άλλη από την ένωση με τον Θεό. Ο μεταμορφωμένος Χριστός έδειξε το “αρχέτυπον κάλλος της εικόνος”, δηλαδή το κάλλος που πλαστήκαμε να εικονίσουμε.
Στο Ευαγγέλιο και στην υμνολογία το Θαβώρ λέγεται Όρος το Άγιον, παρότι στην πραγματικότητα πρόκειται για λόφο. Ναι, ένας λόφος μπορεί να είναι όρος άγιον, όταν λαμπρυνθεί από τη δόξα της θεϊκής φύσης. Γι΄ αυτό Όρος Άγιον λέγεται και η Θεοτόκος. Όρος Άγιον είναι και η καρδιά που γίνεται τόπος όπου ο Μεταμορφωμένος Σωτήρας κατοικεί.
Ο Μεταμορφωμένος Χριστός αποκαλύπτεται αυτοπροσώπως στις καθαρές ψυχές, ώστε να γίνουν επόπτες της δόξας Του. Αλλά και η ίδια η κτίση είναι βιβλίο της δυνάμεως και του μεγαλείου Του. Η ιερότητα του κόσμου είναι ριζωμένη και στον προ Χριστού κόσμο. Τα δάση, για παράδειγμα, είναι τόποι μυστικοί, κατοικία των θεών, και κάποιες φορές είχαν φύλακες ιερείς. Έλληνες φιλόσοφοι θεωρούσαν πως τα δέντρα έχουν ψυχή. Η ίδια η ύλη είναι πλήρης θείας χάριτος, μας λέει και ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, γιατί ο Χριστός την δημιούργησε, την προσέλαβε και την αγίασε. Και “νυν πάντα πεπλήρωται φωτός”, γιατί ο Χριστός δεν νικήθηκε από τον θάνατο.
Μα θέλει μάτια κατάλληλα για να γνωρίσουμε και να μετέχουμε στη δύναμη και την παρουσία του φωτός που διαπερνά τα πάντα. Αν εμείς δεν ανεβούμε μαζί με τον θεάνθρωπο στο όρος, αν δεν μεταμορφωθούμε μέσα στο φως Του, αν δεν αποκτήσουμε τις αισθήσεις που μπορούν να δουν τα αθέατα και νοούμενα, τότε θα κάψουμε τα πάντα, και θα πνιγούμε στην αιθάλη των παθών και της αναλγησίας μας. ‘Οσο για τους αθεόφοβους πλουτούντας, η πτώση θα είναι πιο θεαματική από εκείνη των νεκρών δέντρων.
Όσοι όμως εναπόθεσαν ευλαβικά και φιλότιμα το αναμμένο κερί τους μπροστά στην Μεταμόρφωση, ακόμη κι αν σβήσουν από τον θερμό άνεμο, ακόμη κι αν χάσουν πάντα τα πρόσκαιρα, θα ξαναβρούν τα πάντα μέσα στην ακοίμητη φωτιά του Θεού που φωτίζει και δροσίζει και θα αποκαταστήσει τον κόσμο στην ωραιότητά του.
Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος
Ιερά Μονή Φανερωμένης