Η παγκόσμια αγορά διαθέτει σήμερα για τον καταναλωτή όχι μόνο υλικά αλλά και «πνευματικά» αγαθά. Ένας τομέας που συνεχώς ανανεώνεται και προωθείται είναι εκείνος των προφητειών. Απευθύνεται σε όλους τους τύπους ανθρώπων, ανεξαρτήτως φιλοσοφίας, θρησκείας, καταγωγής, και εκτείνεται από τα απλά της ατομικής καθημερινότητας, μέχρι τα συμπαντικού ενδιαφέροντος θέματα.
Παρατηρούμε ότι ένα μέρος της Ορθόδοξης Χριστιανικής εσχατολογίας εντάσσεται σήμερα σε αυτό το πλαίσιο. Η βεντάλια του μέλλοντος προβάλλεται συχνά με κινηματογραφική λεπτομέρεια, ενώ η διαδικτυακή και τηλεοπτική παρουσίαση επενδύεται μουσικά, κατά τη συνταγή των Αμερικανικών προπαγανδιστικών υπερπαραγωγών.
Αυτά δεν λέγονται για να αμφισβητηθεί το χάρισμα της προφητείας. Η Εκκλησία κινείται στην αδιάσπαστη γραμμή των προφητών της Παλαιάς Διαθήκης. Ο προφήτης στέκει ενώπιον του Θεού, ακούει τον Θεό και μεταφέρει το μήνυμα του Θεού στον λαό Του. Μήνυμα μετανοίας, παρακλήσεως, πιστότητας, καθοδήγησης.
Κάθε αληθινός Άγιος μετέχει σε τούτο το χάρισμα της προφητείας, στον βαθμό που «βλέπει» όσα δεν φαίνονται. Σχεδόν αδύνατο να περιγραφεί η πνευματική αυτή διαδικασία. Απλά μπορούμε να πούμε ότι δια της πρακτικής φιλοσοφίας ο νους φωτίζεται από το Πνεύμα του Θεού, αποκτά τις ποιότητές Του. Έτσι έχουμε πνευματική όψη και ακοή λόγων και πραγμάτων, ή κάποια εσωτερική πληροφορία, κατά παράδοξον χάριν, χωρίς την παρουσία προσώπου ή φωνής.
Η προφητεία δεν νοείται έξω από τις άλλες αρετές. Μία από αυτές είναι και η ταπείνωση. Ο όσιος Παΐσιος γνώριζε καλά ότι κανείς δεν είναι αλάθητος. Αναφερόμενος σε μελλοντικά γεγονότα, συνήθιζε να αρχίζει με το «μου λέει ο λογισμός μου». Δεν καθόριζε χρόνους (όπως άλλοι σύγχρονοι επώνυμοι και ανώνυμοι που εν συνεχεία διαψεύδονται) και πίστευε ότι αν ο άνθρωπος αλλάζει, και ο Θεός αλλάζει, όπως βλέπουμε και στην Παλαιά Διαθήκη. Η ίδια η αγία Ευφημία, που τον επισκέφθηκε, δεν του προδιέγραψε το μέλλον, αλλά του παρουσίασε δυνατές εξελίξεις, εξαρτώμενες όμως και από τις ανθρώπινες επιλογές. Ένα είναι σίγουρο, ότι η προφητεία δίνεται για την μετάνοια, τη στροφή της ύπαρξής μας στον Θεό, και όχι τὴν οργάνωση της ατομικής μας ζωής ή τον εφησυχασμό.
Όσοι μετέχουν στο χάρισμα της προφητείας, είναι άνθρωποι της νήψης. Έχουν καθαρές πνευματικές αισθήσεις, η ψυχή τους είναι καθαρός καθρέπτης, όπου αντανακλώνται τα μυστήρια του Θεού και του κόσμου. Η νήψη, όμως, είναι αίτημα όχι μόνο για τον προφήτη αλλά και για τον αποδέκτη της προφητείας. Ποιος είναι ο σωστός αποδέκτης; Είναι αυτός που εντυπωσιάζεται; Είναι αυτός που βιάζει καταστάσεις προκειμένου να επαληθευθεί η προφητεία;
Καλός αποδέκτης είναι αυτός που αφενός αξιοποιεί πνευματικά ό,τι ακούει, αφετέρου έχει καθαρό νου, ώστε να ερμηνεύσει τα γεγονότα, όταν αυτά γίνουν, είναι δηλαδή σε θέση να διακρίνει αβίαστα και εν Πνεύματι. «Αβίαστα» και «εν Πνεύματι» σημαίνει ότι εκείνο που με κάνει να μπορώ να διακρίνω είναι η νήψη, η προσευχή και η αγάπη, και όχι το σερφάρισμα σε ένα κυκλώνα πληροφοριών. Δυστυχώς, κάποιοι αφιερώνουν ώρες για την ενημέρωσή τους ως προς τον χρόνο ελεύσεως του Αντιχρίστου ή τις εθνικές επανακτήσεις, αλλά δεν θυμούνται να ανοίξουν το Ευαγγέλιο, να καθρεφτίσουν τον εαυτό τους στον λόγο του Θεού. Πώς θα γλυτώσουν έτσι τον κίνδυνο της πλάνης;
Ιδιαίτερα επιπόλαιη είναι σήμερα η χρήση του προσώπου του Οσίου Παϊσίου για την υποτιθέμενη προβολή της ορθόδοξης αληθείας. (Ακραίο παράδειγμα η διάθεση ηχητικών αρχείων με τη φωνή του γέροντος, όπου ακούγεται φωνή άλλου γέροντος!). Φοβούμεθα ότι τούτο ικανοποιεί τη σημερινή εμμονή στις προφητείες, εμμονή που καλλιεργείται πάνω σε ένα έλλειμμα πίστεως, και επαναφέρει «πνεύμα δουλείας πάλιν εις φόβον».
Σήμερα, στον καιρό της σύγχυσης και του φόβου, στην εποχή της εικόνας και του εντυπωσιασμού, όπου τα πάντα (λόγια, αισθήματα, βιώματα) είναι τόσο ρηχά, δεν υπάρχει πιο μεγάλη, πιο καίρια, πιο επίκαιρη προφητεία από αυτή του Μεγάλου Αθανασίου: «Ετοίμαζε τον εαυτό σου καθημερινά για να υποδεχθεί τον Χριστό. Έλεγχε καθημερινά τον εαυτό σου με γνώμονα τις εντολές του Χριστού, σε τί υστέρησες, και άρχισε να το ανοικοδομείς.»
Ως Χριστιανοί, προσδοκάμε την του Χριστού παρουσία «ἐν ὕμνοις», και αυτή η παρουσία είναι το πιο όμορφο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής, όχι απλώς ως προσδοκία, αλλά και ως εμπειρία του ζωντανού, αναστημένου Χριστού. Αλλά αν είμαστε κενοί και ρηχοί, τί να την κάνουμε την Πόλη ή την ημερομηνία γεννήσεως του Αντιχρίστου;
Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος
Ιερά Μονή Φανερωμένης